Bu ay doğru kayış tutmanın ve köpeği doğru gezdirmenin nasıl olması gerektiğini anlatmak istiyorum.
Yol arkadaşımız ile ortalama 14-15 yıl boyunca sorunsuz bir beraberlik için yapılması gereken en önemli şeylerden biri beraberce doğru şekilde yürüyebilmektir. Bunun yolu da kayış tutma yöntemini bilmek ve onun çekiştirmeden sol tarafta efendice yürümesini sağlamaktan geçer. Bu yöntemleri bilmeyen köpek sahipleri için gezdirme egzersizi maalesef eziyet olmaktan öteye geçemez. Sonuç olarak, insanların yol arkadaşlarını yanlış yöntemlerle gezdirme çabaları sonucu bir vazgeçiş şekillenir. Ve köpek sahipleri çoğunlukla onları gezdirmekten kaçınmaya başlar.
Oysa bir köpeğin yürümesi, koşup oynaması hem fizyolojik sağlığı hem de psikolojisi için büyük önem taşımaktadır.
Ne yazık ki yanlış uygulamalar sonucu birçok insan bu gezintiler sırasında onlarca kazaya maruz kalır. Omzu yerinden çıkan, bileği zarar gören ve hatta yere düşüp vücudunda kalıcı hasarlar bırakan durumlar pek de azımsanamayacak sayıdadır.
Bu tarz olumsuz durumlar köpek sahibi olan, hemen hemen her kişinin başına gelebiliyor. Güce kuvvete bakmaksızın bir anlık boşlukta yaşanan kazalar kaçınılmaz. Elbette bu durum sadece köpek sahibini değil bazen de köpeği etkiliyor. Örneğin gezinti sırasında sahibinin elinden kaçan köpekler trafik kazası geçirip, hayatlarını kaybedebiliyorlar.
YOL ARKADAŞINIZ SOLUNUZDA YÜRÜMELİDİR
Bu sebeplerle doğru kayış tutma yöntemini köpek sahibi olan herkesin öğrenmesi gerekmektedir. Gezinti esnasında köpek daima solda yürür ve sağ el ile kayış tutulur. “Peki, neden solda?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Bu sorunun cevabı şudur; birçok insan sağ elini daha iyi kullanır ve sağ el o insanlarda daha güçlüdür. Dolayısıyla köpeğin kontrolü sağ elde olmalıdır. Böylelikle gezinti çok daha kolay olacaktır. (Sol elini kullanan insan sayısı çok daha az olduğundan sistem köpeği solda yürütür.)
NASIL BİR GEZİNTİ KAYIŞI SEÇİLMELİ?
Bu arada değinmek istediğim başka önemli bir konu daha var. Eğitim ve gezinti kayışlarınız sadece sağlam bir materyal olan manda derisinden yapılmış olmalıdır. Çekme ve darbelere karşı mukavemeti çok daha yüksektir. Zincir ya da naylon malzemeden yapılmış olanları tercih etmemelisiniz. Zira zincirin veya naylon materyalin ele verdiği hasar çok fazla olacaktır. Ben mesleğim boyunca özellikle zincir gezinti aparatı ile toplam 10 dakika bile köpek gezdirmedim. O yüzden siz de ısrarla deri kayış kullanmalısınız.
GENEL KAYIŞ TUTMA
Gezinti kayışının doğru tutulma şekli şöyledir. Kayışın tutulacak bölümü sağ başparmağa geçirilmelidir. Böylece bu tutuş ele uygulanan basıncı en aza indirgeyerek avuç içinde yok olmasını sağlar. Dolayısıyla bileğe ve omza nerdeyse hiç baskı olmaz.
Uzun olan kayış aparatı da avuç içine sığacak şekilde tutulmalıdır. Gezinti sırasında köpeğinizle aranızda kısa bir mesafe olmalı ve kayış asla gergin durmamalıdır. Gergin tutulan kayış köpeğin ileri doğru atılması gerektiğini güdüler. Bu sebeple eldeki kayış ve köpek arasında mutlaka boşluk olmalıdır.
“İZLE” KOMUTU
Çalışmayı yapacağınız alanın sakin ve geniş bir yer olmasına ve dikkatini dağıtacak unsurların etrafınızda olmamasına dikkat etmelisiniz.
Öncelikle köpeğinizi solda yürütmek için uygun bir kelime bulun. “Topuk, yürü, izle” gibi komutlar eğitmenler tarafından sıkça kullanılanlardır. Siz dilediğiniz bir kelime kullanabilirsiniz. Ben “izle” kelimesini kullanıyorum. Hep söylediğimiz gibi köpekler şartlanarak öğrenirler. Dolayısıyla siz bu kelimenin haricinde uygun bir hareketle de onu şartlanmasını sağlamalısınız.
Nasıl mı?
Sol elinizi sol bacağınıza vurarak büyükçe bir adım atın ve aynı anda “izle” komutunu verin. Köpek hareket komutuyla yürümeye başlar. Eğitimin ilk başlarında sol bacakla atacağınız adımlarınızı biraz abartmanızı tavsiye ediyorum. Sonrasında daha küçük adımlarla devam edebilirsiniz.
SÖZLÜ VE FİZİKİ ÖDÜL
Gezinti sırasında köpek sol tarafta yürüdüğü süreçte sözlü ve fiziki ödül verilebilir. Kayışı sağ el ile kısa tutulur. Bu tutuş onun önümüze geçmesini engelleyecektir. Sol elimiz boşta olduğundan köpek bu el ile sevilmelidir. Gerekirse elimizde köpeğin ilgisi olan, yiyecek parçaları veya oyuncak da bulundurulabilir. Bu ödüller onun motivasyonunu arttıracaktır.
Eğitimin ilk başlarında köpek 20 – 30 metre gibi kısa mesafelerde yürütülebilir. Ardından mesafeler aşamalı olarak arttırılabilir (100-200 metre). Sol tarafta başarılı bir şekilde yürütülen köpek sonrasında daha kalabalık bir ortamda yürüyebilmelidir. Ve başarılı bir eğitim süreci sonunda günler ilerledikçe yol arkadaşınız şehir içinde bile solunuzda yürüyecektir.
UYARI GEREKİRSE…
Yürüyüş sırasında çekiştiren ve öne geçmeye çalışan köpeğe kesinlikle müdahale edilmelidir. Sizi geçtiği anda sağ elinizde tutuğunuz kayış gerilir. Bu gerginliği elinizde hissettiğiniz an “hayır” sözlü uyarısını yapmalısınız. Eğer hala frenleyemiyorsanız fiziki uyarı da vermelisiniz. Fiziki uyarının şiddeti köpeğin ırkına göre değişmekle beraber, sağ elinizdeki kayışın boynuna yaklaştırıp orta sertlikte bir ya da birkaç kez çekilmesi şeklinde gerçekleştirilir. Her seferinde bu uyarıyı alan köpek bir süre sonra önünüze geçmeye çalıştığında hayır komutunun ardından hemen fiziki uyarıya şartlanır ve solda yürürken artık çekiştirmekten vazgeçer. Öğreti mantığında şu vardır: “Sahiple yürüdüğümde ödül alıyorum, çekiştirirsem uyarı.”
Eğitim sürecinde yürüyüş sırasında izle komutu kısa aralıklarda tekrar edilmelidir. Mesafe ve süre arttıkça sonrasında, uzun aralıklarla verilebilir. Bu çalışmalar her gün 20 dakika yapıldığında, izle denildiği anda yol arkadaşınız artık solda ve sorunsuz yürüyecektir.
SAĞA DÖNÜŞ
Yürüyüş sırasında sağa ve sola dönüş yapmanız gereken durumlar elbette olacaktır. Böyle zamanlarda köpeğiniz de sizinle beraber dönüş yapmalıdır. Ona sağa dönüşü öğretmek için; sağa döndüğünüz anda elinizdeki kayışı sözlü komutla birleştirip sağa doğru çekmeniz gerekmektedir. Böylece her sağa dönüşte sizinle beraber aynı anda dönecektir.
SOLA DÖNÜŞ
Sola dönüşlerde ise, izle komutunda yürüyen köpeğin kayışı sol el ile kısa tutulur böylece bu tutuş onun önümüze geçmesini engeller. Dönüşte sol bacakla köpeğin boynuna dokunarak yönlendirme yapılmalıdır. Aynı anda sözlü olarak sol ya da izle denildiği takdirde köpeğiniz de aldığı fiziki ve sözlü komutlarla sola dönecektir.
Yol arkadaşınız ile yüreğiniz her vakit gülsün. Dostça kalın…